H1: تنظیم حجم معامله در فارکس و کریپتو: فرمول، مثال و ابزار MT4/MT5
تا حالا شده معامله ات دقیقاً درست بره… ولی فقط چون حجم رو بد انتخاب کردی، یه ضرر بزرگ بخوری؟ اینجاست که «لات سایز» از یه عدد ساده تبدیل می شه به تفاوت بین رشد حساب و فرسوده شدنش. اگر توی فارکس یا کریپتو معامله می کنی و می خوای با ریسک ثابت و حدضرر مشخص وارد بشی، این راهنما دقیقاً برای توئه—بدون حدس و گمان.
برای محاسبه لات سایز، فقط 3 چیز لازم داری: موجودی/Equity، درصد ریسک، و فاصله حدضرر. مقدار ریسک ریالی = Equity × درصد ریسک. بعد با ارزش پیپ/واحد و فاصله SL، حجم به دست می آید. در ادامه هم روش دستی و هم اجرای سریع داخل MT4/MT5 (با ابزار) را می بینی.
قبل از اینکه بریم سراغ فرمول ها و حساب کتاب دستی، بذار یه مسیر «سریع و کم خطا» رو ببینیم؛ همون چیزی که خیلی ها دنبالشن: داخل خود MT4/MT5 درصد ریسک و فاصله حدضرر رو می دی، لات پیشنهادی رو می گیری و سفارش رو اصولی می ذاری.
چطور لات سایز را در MT4/MT5 با گجت بات تنظیم کنیم؟
ایده ساده است: به جای اینکه هر بار ماشین حساب باز کنی و پیپ ولیـو و لات رو دستی ضرب وتقسیم کنی، گجت بات (به عنوان یک اکسپرت MT4/MT5) ورودی های مدیریت ریسک رو ازت می گیره و بر اساس حدضرر، حجم مناسب رو پیشنهاد می ده—تا «ریسک ثابت» واقعاً ثابت بمونه.
مراحل کلی (بدون گیر کردن در جزئیات اضافی):
- نماد موردنظرت رو روی چارت باز کن (همون جفت ارز/طلا/کریپتو که می خوای روش معامله کنی).
- گجت بات رو روی همان چارت اجرا کن (Attach/Drag & Drop).
- درصد ریسک هر معامله رو مشخص کن (مثلاً 1٪).
- حدضرر رو تعیین کن:
- یا فاصله SL رو به پیپ/پوینت وارد کن
- یا قیمت دقیق حدضرر رو بده (اگر پنلش این حالت رو داشته باشه)
- جهت و نقطه ورود رو مشخص کن (Buy/Sell + قیمت ورود یا سفارش در لحظه بازار).
- دکمه محاسبه/پیشنهاد حجم رو بزن تا «لات پیشنهادی» بر اساس همان SL و ریسک برگرده.
- قبل از ثبت سفارش، یک بار سریع چک کن:
- حداقل لات مجاز
- هزینه اسپرد/کمیسیون
- اینکه SL واقعاً در جای منطقی قرار گرفته
- سفارش رو با همان حجم ثبت کن و مدیریت بعد از ورود رو فعال نگه دار (تریلینگ/بریک اون/خروج پله ای…).
نکته محصول (در حد کاربردی، نه تبلیغ): مزیت گجت بات اینه که محاسبه حجم رو «داخل خود پلتفرم» به مدیریت ریسک وصل می کنه؛ یعنی تو با ریسک درصدی و فاصله SL کار می کنی، نه با حدس زدن حجم.
| ورودی/گزینه | چی وارد میکنی؟ | خروجی/نتیجهای که میگیری |
|---|---|---|
| Equity یا Balance | مثلاً 2,000$ (ترجیحاً Equity) | پایه محاسبه ریسک ریالی |
| Risk % | مثلاً 1% | مقدار ریسک مجاز (مثلاً 20$) |
| Entry | قیمت ورود یا Market | محاسبه فاصله واقعی تا SL (در صورت نیاز) |
| Stop Loss | مثلاً 50 pip یا قیمت SL | تبدیل فاصله SL به ریسک روی هر واحد حجم |
| Symbol / Contract Specs | EURUSD / XAUUSD / BTCUSD … | درست شدن pip value / tick value برای همان نماد |
| حداقل لات و Step | مثلاً Min 0.01 و Step 0.01 | رُند شدن حجم پیشنهادی به مقدار قابل اجرا |
| Calculate / Suggest Lot | یک کلیک | Lot پیشنهادی + (در بعضی ابزارها) ریسک دلاری تاییدشده |
| Order | Buy/Sell + تأیید | ثبت سفارش با حجم استاندارد و SL مشخص |
چه چیزهایی را قبل از محاسبه آماده کنم؟
قبل از اینکه پنل رو باز کنی و عدد وارد کنی، این چند مورد رو آماده داشته باش تا وسط کار مجبور نشی حدس بزنی:
- Equity (یا Balance) حساب؛ اگر معامله باز داری، Equity معمولاً دقیق تره
- درصد ریسک ثابت برای هر معامله (مثلاً 0.5٪ یا 1٪)
- نقطه ورود (Entry) یا اینکه می خوای Market بزنی
- حدضرر دقیق:
- اگر تکنیکال کار می کنی: جای SL روی چارت
- بعدش فاصله اش تا ورود رو به پیپ/پوینت یا قیمت تبدیل کن
- نماد و نوع بازار:
- فارکس (pip معمولاً استانداردتره)
- طلا/شاخص ها/کریپتو (tick/value و قراردادها متفاوت تره)
- محدودیت های بروکر:
- حداقل لات
- گام تغییر لات (Lot Step)
- حداکثر حجم
یه نکته خیلی کاربردی: اگر هنوز SL رو “واقعاً” مشخص نکردی و فقط می گی «یه چیزی حدوداً 30 پیپ»، محاسبه لات هرچقدر هم دقیق باشه، خروجی اش دقیق نیست. اول SL، بعد حجم.
3گام به گام در پنل گجت بات: ریسک → SL → لات پیشنهادی
این روال رو مثل چک لیست هر بار تکرار کن تا هم سرعتت بالا بره هم خطا کم بشه:
- روی همان نمادی که می خوای ترید کنی، پنل گجت بات رو باز کن.
- حالت محاسبه ریسک رو روی درصدی بذار (Risk %).
- عدد درصد ریسک رو وارد کن (مثلاً 1).
- حدضرر رو وارد کن:
- اگر پنل SL به پیپ می گیره: عدد پیپ رو بده
- اگر SL به قیمت می گیره: قیمت SL رو بده تا خودش فاصله رو حساب کنه
- اگر گزینه ای برای انتخاب نوع سفارش/جهت هست (Buy/Sell)، درست انتخابش کن.
- روی محاسبه/پیشنهاد لات بزن.
- لات پیشنهادی رو با محدودیت های بروکر تطبیق بده:
- اگر کمتر از حداقل لات شد، یا باید ریسک/SL را بازنگری کنی، یا معامله را بی خیال شوی.
- سفارش را با همان حجم اجرا کن و SL را همان لحظه ست کن (نه “بعداً”).
نمونه خیلی ساده با عدد (برای اینکه حس بگیری خروجی ها چطور درمیاد):
- Equity = 2,000$
- Risk = 1% → ریسک مجاز = 20$
- SL = 50 pip
- اگر ارزش پیپ برای 1.00 لات در آن نماد حدود 10$ باشد:
- لات ≈ 20 ÷ (50 × 10) = 0.04
| ورودیها | عدد نمونه | خروجی/توضیح |
|---|---|---|
| Equity | 2,000$ | پایه محاسبه ریسک |
| Risk % | 1% | ریسک مجاز = 20$ |
| Stop Loss | 50 pip | فاصلهای که اگر بخورد، باید فقط 20$ از دست بدهی |
| ارزش پیپ (برای 1 لات) | 10$ | هر 1 pip برای 1.00 لات ≈ 10$ (بسته به نماد/نوع حساب) |
| لات پیشنهادی | 0.04 lot | 20 ÷ (50×10) = 0.04 |
| چک بروکر | Min 0.01 / Step 0.01 | 0.04 قابل اجراست (رُند نمیخورد) |
نکته مهم: اگر نماد یا ارز حساب فرق کند (مثلاً حساب یورویی، یا جفت ارزی که USD ارز دوم نیست)، ارزش پیپ دقیقاً همان 10$ ثابت نمی ماند. ابزار خوب اینجاست که کمک می کند این بخش را کمتر اشتباه بزنی.
بعد از ورود چطور مدیریت ریسک را اتومات نگه دارم؟
محاسبه لات فقط “قبل از ورود” است. خیلی ها همین جا می ایستند، ولی ریسک واقعی «بعد از ورود» تازه شروع می شود: نوسان، اسپرد، اخبار، وسوسه جابه جایی SL… اینجا ابزارهای مدیریت معامله (اگر در گجت بات/اکسپرتت باشد) کمک می کند روال مند بمانی.
چیزهایی که معمولاً ارزش فعال کردن دارند:
- تریلینگ استاپ (Trailing Stop): قفل کردن سود در حرکت های خوب
- بریک اون/ریسک فری (Breakeven): وقتی به مقدار مشخصی در سود رفتی، SL بیاید روی ورود (یا کمی مثبت)
- خروج پله ای (Partial Close): بخشی از حجم را در تارگت های میانی ببندی
- آلارم ها و هشدارها: رسیدن به سطوح، نزدیک شدن به SL/TP، تغییرات اسپرد
- مدیریت چند پوزیشن: یکسان سازی ریسک در چند معامله هم زمان
اتومات کردن مدیریت، جای تحلیل و نظم را نمی گیرد؛ فقط خطای انسانی را کمتر می کند.
- هیچ ابزاری تضمین نمی دهد که همیشه دقیقاً روی همان قیمت SL بسته شوی (اسلیپیج/گپ ممکن است).
- بدترین اشتباه بعد از ورود: «دور کردن SL» برای فرار از ضرر. این یعنی کل محاسبه حجم را بی اثر کردی.
نصب و فعال سازی سریع گجت بات برای MT4/MT5
برای اینکه سریع راه بیفتی، این روال کلی نصب اکسپرت ها را انجام بده (و اگر گجت بات تنظیمات خاصی مثل WebRequest دارد، دقیقاً مطابق راهنمای خودش جلو برو):
- فایل اکسپرت را دریافت کن (برای MT4 معمولاً ex4 و برای MT5 معمولاً ex5).
- در متاتریدر برو به:
- File → Open Data Folder
- مسیر را باز کن:
- MQL4 → Experts (برای MT4)
- MQL5 → Experts (برای MT5)
- فایل را داخل پوشه Experts کپی کن.
- متاتریدر را یک بار ببند و باز کن، یا در Navigator راست کلیک کن و Refresh بزن.
- از پنل Navigator، اکسپرت را روی چارت Drag & Drop کن.
- گزینه های لازم را فعال کن:
- Algo Trading / AutoTrading روشن
- Allow Live Trading (اگر لازم بود)
- اگر ابزار نیاز دارد: Allow WebRequest و افزودن آدرس های مجاز (طبق کاتالوگ/راهنمای همان ابزار)
- یک بار با یک حساب دمو یا حجم خیلی کوچک تست کن تا مطمئن شوی محاسبه و اجرای سفارش مطابق انتظار کار می کند.
اگر بخوام خیلی خلاصه بگم: اول درست نصب و فعال سازی، بعد ورودی های سه گانه (Equity + Risk% + SL)، بعد لات پیشنهادی و اجرای سفارش. همین روال اگر ثابت بماند، نصف اشتباهات رایجِ حجم زدن خودبه خود حذف می شود.
حالا که مسیر ابزاری رو دیدی، وقتشه «منطق پشت عدد» رو هم بلد باشی؛ چون حتی اگر بهترین اکسپرت هم داشته باشی، باید بفهمی خروجی اش چرا این عدد شده و کِی باید ورودی ها رو عوض کنی.
فرمول محاسبه لات سایز و تنظیم دستی حجم معامله
- مقدار ریسک مجاز (Risk Amount) = Equity × (Risk% ÷ 100)
- حجم (Lot) = Risk Amount ÷ (فاصله SL به پیپ × ارزش هر پیپ برای 1 لات)
اگر بازار/نماد «پیپ» ندارد (مثل طلا/شاخص ها/بعضی کریپتوها):
Lot = Risk Amount ÷ (تعداد Tick تا SL × Tick Value برای 1 لات)
| سه ورودی که جایگزین میکنی | فرض ثابت برای محاسبه سریع | خروجی یکخطی لات |
|---|---|---|
| Equity = ____ / Risk% = ____ / SL(pip) = ____ | برای اکثر جفتارزهای اصلی با حساب دلاری: ارزش هر پیپ برای 1 لات ≈ 10$ | Lot ≈ (Equity×Risk%)/(SL×10) |
فرمول پایه لات سایز دقیقاً چیست و هر جزء چه معنی دارد؟
اگر بخوام خیلی شفاف بگم: تو داری «ضررِ قابل قبول» رو تقسیم می کنی بر «ضررِ هر واحد حجم تا رسیدن به SL».
- Equity: پول واقعیِ درگیر (به خصوص وقتی معامله باز داری)
- Risk%: سقف ریسک هر معامله (مثلاً 1٪ یعنی از هر 1000 دلار، فقط 10 دلار)
- SL distance: فاصله ورود تا حدضرر (مهم ترین بخش؛ اگر اینو شل بگیری، حجم همیشه غلط درمیاد)
- Pip Value / Tick Value: اینکه هر 1 پیپ/تیک برای 1 لات چند دلار تغییر می دهد
نکته ی حیاتی MT4/MT5: روی بروکرهای 5 رقمی، «پوینت» ریزتر از «پیپ» است (معمولاً 1 pip = 10 point). حواست باشه چیزی که وارد می کنی پیپ است یا پوینت.
مثال های آماده برای ریسک ۱٪ با حدضررهای رایج
(فرض: حساب دلاری، نمادهای رایج مثل EURUSD که برای 1 لات ارزش هر پیپ حدود 10$ است.)
| Equity | ریسک 1% | SL = 20 pip | SL = 50 pip | SL = 100 pip |
|---|---|---|---|---|
| 500$ | 5$ | 0.025 lot | 0.01 lot | 0.005 lot |
| 1,000$ | 10$ | 0.05 lot | 0.02 lot | 0.01 lot |
| 2,000$ | 20$ | 0.10 lot | 0.04 lot | 0.02 lot |
| 5,000$ | 50$ | 0.25 lot | 0.10 lot | 0.05 lot |
نکته: اگر حداقل لات بروکر 0.01 باشد، ردیف هایی مثل 0.005 باید یا رُند شوند (که ریسک را تغییر می دهد) یا اصلاً آن معامله انجام نشود/SL منطقی تر شود.
ارزش پیپ را از کجا پیدا کنم و خطا نکنم؟
اینجا دقیقاً همان جایی است که محاسبه ها از «درست» به «فاجعه» تبدیل می شوند. مسیر امن داخل متاتریدر:
- در Market Watch روی نماد راست کلیک کن → Specification.
- این ها را ببین:
- Contract Size
- Tick Size
- Tick Value
- اگر فرمولت با پیپ است، مطمئن شو پیپ را با Tick/Point قاطی نکردی.
- اگر ارز حساب با ارز مظنه نماد فرق دارد، ارزش پیپ ثابت نیست؛ بهترین کار اینه که به Tick Value همان نماد در Specification تکیه کنی (یا از ماشین حساب های معتبر/اکسپرت استفاده کنی).
نکات مهم ارزش پیپ
- برای جفت ارزهای اصلی با حساب USD، خیلی وقت ها 1 pip برای 1 لات ≈ 10$ است؛ اما برای همه نمادها/حساب ها «قانون ثابت» نیست.
- روی XAUUSD/شاخص ها/کریپتو معمولاً Tick Value معیار دقیق تری از “10 دلار” است.
برای XAUUSD، شاخص ها و کریپتو چه چیز در محاسبه حجم فرق می کند؟
اینجا «فرمول عوض نمی شود»، فقط واحدها عوض می شوند: به جای pip، معمولاً با tick/point و ارزش هر tick سر و کار داری.
- طلا (XAUUSD): اندازه حرکت و Tick Value به بروکر وابسته است؛ حتماً Specification را معیار بگیر.
- شاخص ها: قراردادها می تواند CFD باشد و ارزش هر پوینت ثابت یا متغیر تعریف شود.
- کریپتو: هم نوسان بزرگ تر است، هم حداقل حجم/گام حجم متفاوت تر؛ SL بزرگ تر = حجم کوچک تر.
| نماد | واحد حرکت رایج | حساسیت به SL | نکته تنظیم حجم |
|---|---|---|---|
| XAUUSD | Point/Tick | بالا | به Tick Size و Tick Value در Specification تکیه کن |
| Indices | Point | متوسط تا بالا | قرارداد CFD میتواند ارزش هر پوینت متفاوت داشته باشد |
| Crypto (مثل BTCUSD) | Point/Tick | خیلی بالا | SL را منطقیتر و حجم را محافظهکارانهتر بگیر |
حجم معامله بر اساس ATR چگونه تنظیم می شود؟
اگر بازار پرنوسان است، به جای SL ثابتِ 20/50 پیپ، SL را با نوسان تنظیم کن:
- ATR تایم فریم معاملاتی ات را بردار (مثلاً ATR(14)).
- ضریب بگذار: SL Distance = ATR × k (مثلاً k=1.5).
- SL Distance را به پیپ/تیک تبدیل کن.
- همان فرمول اصلی لات را اجرا کن.
| سناریو | عدد نمونه | نتیجه |
|---|---|---|
| Equity و ریسک | 2,000$ و 1% | Risk Amount = 20$ |
| ATR و ضریب | ATR=30 pip ، k=1.5 | SL Distance = 45 pip |
| حجم | Pip Value ≈ 10$ | Lot ≈ 20 ÷ (45×10) = 0.044 |
جدول ریسک به افت سرمایه و اثر زنجیره زیان
این جدول کمک می کند واقع بین باشی: حتی با «ریسک ثابت»، چند باخت پشت سرهم می تواند حساب را سریع پایین بیاورد.
| ریسک هر معامله | افت بعد از 5 باخت پشتسرهم | افت بعد از 10 باخت پشتسرهم |
|---|---|---|
| 1% | ≈ 4.90% | ≈ 9.56% |
| 2% | ≈ 9.61% | ≈ 18.29% |
| 5% | ≈ 22.62% | ≈ 40.13% |
| 10% | ≈ 40.95% | ≈ 65.13% |
بینش سریع
ریسک بالاتر فقط «سودِ سریع تر» نیست؛ یعنی زنجیره ضرر، خیلی سریع تر تو را از بازی بیرون می کند. برای همین است که محاسبه حجم با SL واقعی، از خود استراتژی هم مهم تر می شود.
اشتباهات رایج در تنظیم حجم و راه جلوگیری
- محاسبه حجم قبل از تعیین SL واقعی (نتیجه: حجم شانسی)
- قاطی کردن pip و point (خصوصاً روی بروکرهای 5 رقمی)
- رُند کردن حجم بدون چک کردن اینکه ریسک واقعی تغییر کرده
- ندیدن کمیسیون/اسپرد (ریسک واقعی کمی بیشتر از چیزی می شود که فکر می کنی)
- نادیده گرفتن حداقل لات و Lot Step
- دور کردن SL بعد از ورود (یعنی تخریب کل منطق مدیریت ریسک)
هشدار
اگر بعد از ورود SL را جابه جا می کنی، عملاً داری با «ریسک متغیر» معامله می کنی—even اگر قبلش بهترین فرمول را زده باشی.
چک لیست اجرای سفارش در MT4/MT5 از محاسبه تا مدیریت بعد از ورود
- نماد را انتخاب کن و Specification را یک نگاه سریع بنداز.
- Entry و SL را دقیق مشخص کن (روی چارت، نه توی ذهن).
- Equity و Risk% را تعیین کن.
- فاصله SL را به pip/tick درست تبدیل کن.
- لات را حساب کن (یا با ابزار داخل متاتریدر دربیار).
- چک کن با Min Lot و Step سازگار است.
- سفارش را با همان حجم ثبت کن و همان لحظه SL را ست کن.
- از قبل تصمیم بگیر مدیریت بعد از ورودت چیست (تریلینگ/بریک اون/خروج پله ای) و به صورت منظم اجراش کن.
تنظیم حجم معامله: جمع بندی و قدم بعدی
اگر بخوام همه چیز رو در یک جمله جمع کنم: «اول ریسک را ثابت کن، بعد SL را واقعی انتخاب کن، بعد حجم را طوری تنظیم کن که اگر SL خورد، دقیقاً همان مقدار ریسک از دست برود.» ابزارهایی مثل گجت بات این مسیر را سریع تر و کم خطاتر می کنند، ولی ستون اصلی همیشه همین منطق است.
جمع بندی عملی
سه ورودی اصلی: Equity + Risk% + فاصله SL.
ریسک دلاری را حساب کن، ارزش پیپ/تیک را از Specification بگیر، و حجم را طوری دربیار که ریسک ثابت بماند—چه دستی، چه با ابزار داخل MT4/MT5.
روال ثابت پیشنهادی برای هر معامله (مثل یک عادت حرفه ای):
- Risk% ثابتت را مشخص کن (مثلاً 1٪).
- SL را روی چارت منطقی تعیین کن (نه بر اساس احساس).
- فاصله SL را دقیق به pip/tick تبدیل کن.
- Risk Amount را از روی Equity حساب کن.
- Lot را با فرمول (یا ابزار داخل متاتریدر) به دست بیاور.
- Min Lot و Step را چک کن؛ اگر حجم قابل اجرا نیست، یا SL/ریسک را اصلاح کن یا معامله را حذف کن.
- سفارش را با همان حجم ثبت کن و همان لحظه SL را ست کن.
- قانون مدیریت بعد از ورودت را از قبل مشخص کن (بریک اون/تریلینگ/خروج پله ای) و فقط همان را اجرا کن.
چرا باید حجم هر معامله را بر اساس درصد ریسک تعیین کنم؟
- چون باعث می شه اندازه ضررِ هر معامله «قابل پیش بینی» بشه، حتی وقتی SLها متفاوتن.
- چون وقتی چند باخت پشت سرهم بیاد، حساب کمتر فرسوده می شه و از بازی بیرون نمی افتی.
- چون اگر حجم ثابت بزنی ولی SLها تغییر کنن، عملاً ریسک هر معامله ات شانسی می شه.
- چون مقایسه عملکردت واقعی تر می شه: می فهمی مشکل از استراتژیه یا از مدیریت حجم.
ارزش پیپ را چطور پیدا کنم و در فرمول حجم وارد کنم؟
- داخل MT4/MT5 برو به Market Watch → راست کلیک روی نماد → Specification
- Tick Value و Tick Size را ببین (برای خیلی از نمادها دقیق ترین مبنا همین هاست)
- اگر با پیپ کار می کنی، اول مطمئن شو پیپ را با پوینت قاطی نکردی (خصوصاً حساب های 5 رقمی)
- بعد در فرمول:
- Risk Amount ÷ (SL به پیپ × Pip Value برای 1 لات)
- یا اگر Tick محور هستی: Risk Amount ÷ (تعداد Tick تا SL × Tick Value)
حداقل حجم مجاز بروکرها چقدر است و روی لات سایز اثر دارد؟
حداقل حجم (Min Lot) و گام تغییر حجم (Lot Step) را بروکر تعیین می کند؛ مثلاً Min=0.01 و Step=0.01. اگر محاسبه تو 0.005 شود، یا باید به 0.01 رُند شود (که ریسک واقعی را بالا می برد) یا ریسک/SL را طوری تنظیم کنی که حجم قابل اجرا دربیاید. پس «قابل اجرا بودن حجم» بخشی از مدیریت ریسک است، نه یک جزئیات حاشیه ای.
